چکیده

با توجه به گستردگي جغرافيايي كشور و شرايط محيطي مختلف كشور ايران و نقش كليدي ايمني پلها در ايمني و سلامت خطوط راه آهن بايد از مصالح مناسب و با دوام براي هر منطقه در ساخت پلهاي راه آهن استفاده نمود. بتن و بتن مسلح به عنوان مصالح با دوام دربسياري از سازه ها به كار گرفته شده اند . اما در طول زمان، عملكرد و دوام بتن نشان داده است كه ساختار فيزيكي و رفتار سازه اي آن تابع شرايط محيطي است. در صورتي كه بتن مناسب با شرايط محيطي و اقليمي طراحي و اجرا نگردد، دوام و عمر مفيد آن كاهش يافته و نياز به تعمير آن افزايش مييابد. مصداق اين مورد در پلهاي راه آهن در سواحل جنوبي كشور و نواحي خليج فارس است. در اين منطقه به دليل شرايط خاص محيطي (وجود كلر،سولفات،رطوبت و دماي زياد) سازه هاي بتني از عمر كوتاهي برخوردارند. عمر مفيد يا سرويسدهي سازهها تابع كيفيت مصالح مصرفي و نحوه اجراست. به عبارت ديگر،چنانچه براي ساخت سازه از مصالح نامناسب و اجراي نامطلوب بهره گرفته شود، عمر مفيد سازه كوتاه بوده و نياز به تعمير خواهد داشت.

از آنجا كه در چند سال اخير، به علت آسيب ديدگي هاي شديد پل هاي بتني درمنطقه مجاورحوزه خليج فارس، عمليات تعمير به دفعات متعدد در منطقه اجرا گرديده، در بعضي موارد عملكرد مصالح تعميري با شكست روبرو شده و در كوتاه مدت بخشهاي تعمير شده دچار آسيب ديدگي مجدد شدهاند. لذا به منظور حفظ سرمايه هاي ملي و جلوگيري از دوباره كاري ها بايسته است كه تعمير و نگهداري اين گونه سازهها با روشها و مصالح مناسب انجام گيرد. استفاده از مصالح و تكنيك هاي نوين مهندسين را در نيل به اين هدف بهتر ياري خواهد نمود.

اين مقاله به بررسي هشت پل بزرگ بتني راه آهن زاد محمود - فين انشعاب بندر عباس ميپردازد كه ستون هاي آنها به دليل اثرات محيطي و عمدتاً نفوذ يون كلر دچار ترك خوردگي و آسيبديدگي شديد شدهاند و شدت اين آسيبها باعث اعمال تقليل سرعت قطار بر روي بعضي از اين پلها شده است.در اين راستا ابتدا به تشريح عمليات شناسايي و انجام بازرسيهاي لازم از پل ها پرداخته شده و سپس آزمايشهاي مخرب و نيمه مخرب لازم جهت تشخيص علت و گستره آسيبها تعيين ميشوند. با تفسير نتايج آزمايشها و مقايسه با استانداردهاي موجود به علل، چگونگي و گستره آسيبها پي برده ميشود و سپس با توجه به ماهيت و علل خرابي ها،شرايط منطقه و محدوديتهاي اجرايي، روشهاي نويني با استفاده از مصالح جديد جهت ترميم و حفاظت ستونهاي آسيب ديده ارائه و تشريح ميگردد.

كلمات كليدي: مصالح ترميمي، ، تعمير، حمله كلـروري، شـرايط محيطي، پل بتن مسلح